Kepentingan Makanan Selamat
Makanan mengandungi bakteria berbahaya, virus, parasit atau bahan kimia menjadi punca kepada lebih 200 penyakit daripada cirit-birit kepada kanser. Keracunan makanan yang tidak selamat juga menjadi kaitan kepada kematian kira-kira dua juta manusia, terutama kanak-kanak, di seluruh dunia setiap tahun.
Dari semasa ke semasa, ada saja ancaman baru kepada tahap keselamatan makanan. Bermula daripada perubahan pengeluaran makanan, pengedaran dan penggunaan, perubahan persekitaran, kemunculan patogen baru dan kerintangan anti mikrob yang menjadi cabaran kepada sistem keselamatan makanan sedunia.
Ditambah dengan peningkatan aktiviti perdagangan dan kembara pelancongan menjadikan pencemaran terhadap makanan meluas hingga ke pelosok dunia.
Sempena sambutan Hari Kesihatan Sedunia yang dirai pada 7 April setiap tahun, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menguar-uar usaha meningkatkan keselamatan makanan dengan slogan ‘Dari Ladang Ke Meja Makan, Pastikan Ia Selamat’.
WHO membantu banyak negara mencegah, mengesan dan bertindak balas terhadap wabak penyakit bawaan makanan, selaras dengan Codex Alimentarius iatu suruhanjaya yang mengawal piawaian makanan antarabangsa, panduan dan kod amalan merangkumi bahan mentah dan makanan proses.
Bersama Organisasi Makanan dan Pertanian (FAO), Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB), WHO memberi amaran kecemasan keselamatan makanan menerusi rangkaian maklumat antarabangsa.
Keselamatan makanan tanggungjawab bersama dan sangat penting mengambil tahu mengenai rangkaian pengeluaran makanan, bermula daripada petani hingga kepada pengeluar, penjual dan pengguna.
WHO turut menawarkan panduan makanan selamat kepada penjual dan pengguna untuk pengendalian dan penyediaan makanan.
Makanan perlu dipastikan sentiasa bersih, asingkan makanan mentah dan siap dimasak, masak makanan dengan sempurna, simpan makanan pada suhu selamat dan guna air dan bahan mentah yang selamat.
Hari Kesihatan Sedunia peluang untuk mengingatkan orang ramai, termasuk sektor kerajaan, petani, pengeluar, pemborong, pengamal kesihatan dan pengguna mengenai kepentingan makanan selamat, malah masing-masing boleh memainkan peranan supaya makanan dalam pinggan mereka diyakini selamat dimakan.
Ketua Pengarah WHO, Dr Margaret Chan berkata, pengeluaran makanan menjadi satu industri dan perdagangan serta pengedarannya meliputi serata dunia. Perubahan berkenaan mendedahkan makanan kepada pelbagai bentuk pencemaran dengan bakteria berbahaya, virus, parasit dan bahan kimia.
Masalah keselamatan makanan bermula di peringkat tempatan boleh bergerak pantas menjadi isu antarabangsa dan contoh makanan tidak selamat, termasuk makanan mentah membabitkan daging haiwan, buah-buahan dan sayuran yang dicemari najis, manakala makanan laut berkerang mengandungi biotoksin marin.
“WHO akan mengemukakan hasil kajian pertama daripada analisis mengenai beban yang ditanggung di seluruh dunia akibat penyakit bawaan makanan dan bakal dikeluarkan pada Oktober depan.
“Beberapa hasil kajian mendapati jangkitan pada perut berpunca daripada virus, bakteria dan protozoa yang memasuki tubuh melalui penghadaman makanan yang tercemar.
“Hasil awal kajian itu yang bermula pada 2010 mendapati, anggaran 582 juta kes akibat 22 jenis penyakit jangkitan perut bawaan makanan membabitkan 351,000 kematian. Agen penyakit jangkitan perut yang bertanggungjawab menyebabkan kematian adalah Salmonella Typhi (52, 000 orang), E. coli (37, 000 orang) dan Norovirus (35,000 orang).
“Negara Afrika merekodkan kadar penyakit jangkitan perut bawaan makanan tertinggi, diikuti Asia Tenggara dan lebih 40 peratus pesakit yang menderita penyakit jangkitan perut disebabkan makanan tercemar adalah kanak-kanak berusia kurang lima tahun,” katanya.
Menurutnya, makanan tidak selamat mendatangkan risiko besar kepada ekonomi negara seperti Jerman yang berdepan wabak E.coli pada 2011, menyebabkan kerugian kira-kira RM4.6 bilion kepada petani dan industri pertaniannya.
Usaha mencegah kes sedemikian diperkukuhkan menerusi pembangunan mantap sistem keselamatan makanan yang memandu tindakan kerajaan dan awam menentang pencemaran makanan membabitkan bahan kimia dan mikrob.
Di peringkat pengguna, mereka boleh memainkan peranan penting menggalakkan keselamatan makanan dengan mengamalkan panduan makanan selamat dan bersih, panduan memasak makanan berisiko tercemar, membaca label makanan ketika membeli atau menyediakan makanan.
Bakteria seperti Salmonella, Campylobacter dan E.coli adalah patogen bawaan makanan paling kerap menjejaskan kesihatan jutaan manusia setiap tahun dan kadangkala menyebabkan kematian.
Jangkitan Listeria pula menyebabkan wanita keguguran atau kematian janin. Vibrio cholerae pula menyebabkan dehidrasi dan boleh mendatangkan maut akibat muntah-muntah dan cirit-birit teruk.
Jangkitan virus seperti Norovirus menyebabkan loya, muntah-muntah, cirit-birit dan sakit sendi, manakala Hepatitis A pula menyebabkan penyakit hati akibat makanan laut yang mentah atau kurang masak.
Parasit seperti Echinococcus, Ascaris, Cryptosporidium, Entamoeba histolytica atau Giardia mencemari makanan menerusi air atau tanah.
Bahan kimia boleh mencemari makanan menerusi persekitaran dan toksin semula jadi seperti mikotoksin, biotoksin marin, glikosida cyanogenic yang ada dalam cendawan beracun. Makanan ruji seperti gandum atau bijirin juga mengandungi tahap mikotoksin seperti aflatoksin dan ochratoxin.
Bahan pencemar organik berterusan (POPs) terkumpul dalam alam sekitar dan tubuh badan manusia. Contoh yang diketahui adalah dioksin dan biphenyls bifenil (PCB) wujud hasil sampingan yang tidak diingini daripada proses perindustrian dan pembakaran sisa serta turut ditemui dalam rantaian makanan haiwan.
Dioksin sangat toksik dan boleh menyebabkan masalah pembiakan dan pertumbuhan, merosakkan sistem imun, mengganggu hormon dan menyebabkan kanser, manakala logam berat seperti plumbum, kadmium dan raksa menyebabkan kerosakan saraf dan buah pinggang. Pencemaran logam berat dalam makanan berlaku, terutama melalui pencemaran udara, air dan tanah.
Dari semasa ke semasa, ada saja ancaman baru kepada tahap keselamatan makanan. Bermula daripada perubahan pengeluaran makanan, pengedaran dan penggunaan, perubahan persekitaran, kemunculan patogen baru dan kerintangan anti mikrob yang menjadi cabaran kepada sistem keselamatan makanan sedunia.
Ditambah dengan peningkatan aktiviti perdagangan dan kembara pelancongan menjadikan pencemaran terhadap makanan meluas hingga ke pelosok dunia.
Sempena sambutan Hari Kesihatan Sedunia yang dirai pada 7 April setiap tahun, Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) menguar-uar usaha meningkatkan keselamatan makanan dengan slogan ‘Dari Ladang Ke Meja Makan, Pastikan Ia Selamat’.
WHO membantu banyak negara mencegah, mengesan dan bertindak balas terhadap wabak penyakit bawaan makanan, selaras dengan Codex Alimentarius iatu suruhanjaya yang mengawal piawaian makanan antarabangsa, panduan dan kod amalan merangkumi bahan mentah dan makanan proses.
Bersama Organisasi Makanan dan Pertanian (FAO), Pertubuhan Bangsa Bersatu (PBB), WHO memberi amaran kecemasan keselamatan makanan menerusi rangkaian maklumat antarabangsa.
Keselamatan makanan tanggungjawab bersama dan sangat penting mengambil tahu mengenai rangkaian pengeluaran makanan, bermula daripada petani hingga kepada pengeluar, penjual dan pengguna.
WHO turut menawarkan panduan makanan selamat kepada penjual dan pengguna untuk pengendalian dan penyediaan makanan.
Makanan perlu dipastikan sentiasa bersih, asingkan makanan mentah dan siap dimasak, masak makanan dengan sempurna, simpan makanan pada suhu selamat dan guna air dan bahan mentah yang selamat.
Hari Kesihatan Sedunia peluang untuk mengingatkan orang ramai, termasuk sektor kerajaan, petani, pengeluar, pemborong, pengamal kesihatan dan pengguna mengenai kepentingan makanan selamat, malah masing-masing boleh memainkan peranan supaya makanan dalam pinggan mereka diyakini selamat dimakan.
Ketua Pengarah WHO, Dr Margaret Chan berkata, pengeluaran makanan menjadi satu industri dan perdagangan serta pengedarannya meliputi serata dunia. Perubahan berkenaan mendedahkan makanan kepada pelbagai bentuk pencemaran dengan bakteria berbahaya, virus, parasit dan bahan kimia.
Masalah keselamatan makanan bermula di peringkat tempatan boleh bergerak pantas menjadi isu antarabangsa dan contoh makanan tidak selamat, termasuk makanan mentah membabitkan daging haiwan, buah-buahan dan sayuran yang dicemari najis, manakala makanan laut berkerang mengandungi biotoksin marin.
“WHO akan mengemukakan hasil kajian pertama daripada analisis mengenai beban yang ditanggung di seluruh dunia akibat penyakit bawaan makanan dan bakal dikeluarkan pada Oktober depan.
“Beberapa hasil kajian mendapati jangkitan pada perut berpunca daripada virus, bakteria dan protozoa yang memasuki tubuh melalui penghadaman makanan yang tercemar.
“Hasil awal kajian itu yang bermula pada 2010 mendapati, anggaran 582 juta kes akibat 22 jenis penyakit jangkitan perut bawaan makanan membabitkan 351,000 kematian. Agen penyakit jangkitan perut yang bertanggungjawab menyebabkan kematian adalah Salmonella Typhi (52, 000 orang), E. coli (37, 000 orang) dan Norovirus (35,000 orang).
“Negara Afrika merekodkan kadar penyakit jangkitan perut bawaan makanan tertinggi, diikuti Asia Tenggara dan lebih 40 peratus pesakit yang menderita penyakit jangkitan perut disebabkan makanan tercemar adalah kanak-kanak berusia kurang lima tahun,” katanya.
Menurutnya, makanan tidak selamat mendatangkan risiko besar kepada ekonomi negara seperti Jerman yang berdepan wabak E.coli pada 2011, menyebabkan kerugian kira-kira RM4.6 bilion kepada petani dan industri pertaniannya.
Usaha mencegah kes sedemikian diperkukuhkan menerusi pembangunan mantap sistem keselamatan makanan yang memandu tindakan kerajaan dan awam menentang pencemaran makanan membabitkan bahan kimia dan mikrob.
Di peringkat pengguna, mereka boleh memainkan peranan penting menggalakkan keselamatan makanan dengan mengamalkan panduan makanan selamat dan bersih, panduan memasak makanan berisiko tercemar, membaca label makanan ketika membeli atau menyediakan makanan.
Bakteria seperti Salmonella, Campylobacter dan E.coli adalah patogen bawaan makanan paling kerap menjejaskan kesihatan jutaan manusia setiap tahun dan kadangkala menyebabkan kematian.
Jangkitan Listeria pula menyebabkan wanita keguguran atau kematian janin. Vibrio cholerae pula menyebabkan dehidrasi dan boleh mendatangkan maut akibat muntah-muntah dan cirit-birit teruk.
Jangkitan virus seperti Norovirus menyebabkan loya, muntah-muntah, cirit-birit dan sakit sendi, manakala Hepatitis A pula menyebabkan penyakit hati akibat makanan laut yang mentah atau kurang masak.
Parasit seperti Echinococcus, Ascaris, Cryptosporidium, Entamoeba histolytica atau Giardia mencemari makanan menerusi air atau tanah.
Bahan kimia boleh mencemari makanan menerusi persekitaran dan toksin semula jadi seperti mikotoksin, biotoksin marin, glikosida cyanogenic yang ada dalam cendawan beracun. Makanan ruji seperti gandum atau bijirin juga mengandungi tahap mikotoksin seperti aflatoksin dan ochratoxin.
Bahan pencemar organik berterusan (POPs) terkumpul dalam alam sekitar dan tubuh badan manusia. Contoh yang diketahui adalah dioksin dan biphenyls bifenil (PCB) wujud hasil sampingan yang tidak diingini daripada proses perindustrian dan pembakaran sisa serta turut ditemui dalam rantaian makanan haiwan.
Dioksin sangat toksik dan boleh menyebabkan masalah pembiakan dan pertumbuhan, merosakkan sistem imun, mengganggu hormon dan menyebabkan kanser, manakala logam berat seperti plumbum, kadmium dan raksa menyebabkan kerosakan saraf dan buah pinggang. Pencemaran logam berat dalam makanan berlaku, terutama melalui pencemaran udara, air dan tanah.
Comments
Post a Comment